SUNUMUNUN YAPILDIĞI YER/OKUL:DÜZİÇİ/Düziçi Anadolu İmam Hatip Lisesi

 SUNUMUNUN YAPILDIĞI TARİH/SAAT: 19/12/2018 14:40 – 15:40

ALANI:Kuran-ı Kerim

KONUSU:Kuranı Kerimde verimlilik  ve Kuran-ı Kerim  öğretiminde uygulanan metodlar.

SUNAN ÖĞRETMENİN; ADI SOYADI, OKULU, BRANŞI: CEMAL AYDIN/ Meslek Dersleri Öğretmeni Düziçi Anadolu İmam Hatip Lisesi.

 

KUR’AN ÖĞRETİMİNDE TEMEL METOTLAR

    Her ilmin öğretiminde kullanılacak genel öğretim metotları olduğu gibi özel öğretim

metotları da vardır.

Kur’an-ı Kerim dersinin öğretiminin kendine has öğretim metotları vardır. Geleneksel yönü

de olan bu metotlar asırlardır Kur’an öğretiminde ve eğitiminde kullanıla gelmektedir.

1.Sema’: İlim tahsil etmenin önemli yollarından birisi olan sema’ metodu, işitme ve duyma

yoluyla öğrenme/öğretme metodudur.

2. Arz: “Bir şeyi sunma, bildirme ve gösterme” anlamına gelen azr; Kur’an kıraatinde

öğrencinin hocasına ders okuması için kullanılan bir kavramdır.

3.Eda: Lügatte “yerine getirme, borç ödeme” anlamlarına gelen bu kavram Kur’an kıraatinde

“tilâvet esnâsında harflerin hakkını vermek, gereği gibi okumak” için kullanılmıştır.

4.Koro Çalışması Yapmak: Kur’an öğretiminde koro çalışmasının özel bir yeri vardır. Koro

çalışması, öğrencileri aktif olarak derse katan ve öğretmenden doğru okuyuşu defalarca

yapmasını sağlayan bir sistemdir.

5.Harf Talimi Yapmak/Yaptırmak:

Tashih-i Hurûf çalışması olarak adlandırılan bu çalışmada asılolan Kur’an harflerini telaffuz

ederken Mehâric-i Hurûf veya Sıfât-ı Hurûfa uygun olarak okumaktır.

6.Tecvid Öğretiminde Nazariyatı ve Uygulamayı Birlikte Vermek:

KURAN ÖĞRETİMİNDE KARŞILAŞILAN GÜÇLÜKLER

1-Müfredatın ders saatine göre ağır olması(Yüzüne- Ezber -Tecvid )

2-Sınıfların Kalabalık olması.

3- Öğrenci seviyelerinin farklı olması(Sınıfların Kalabalık olmasından dolayı zayıf

öğrencilerle yeterince ilgilenmek zorlaşmaktadır).

4-Toplumdaki geleneksel kuran okuma alışkanlıklarının kırılamaması.( Kuran

eğitiminin yanlış başlaması ve toplumdaki bu yanlışın devam etmesi)

5-Kuranın manevi ikliminin yeterince öğrenciye yansıtılamaması

6-Her sınıfta teknolojik alt yapının olmaması.

7-İ.H.Liselerinin birçoğunda uygulama camisinin olmaması

8-Bakanlığın hazırladığı kitapların yanı sıra diğer teknolojik materyallerin yine

bakanlık tarafından hazırlanmaması

9-Okullarda yeterince gezi olmaması.(Öğretmen ve Öğrenci kaynaştırma

faaliyetlerinin az veya olmaması)

10-Aile iletişimin yeterince olmaması. İletişim sağlandığında ailelerde

bilinçlendirilmesi sağlanacaktır.

 

KUR’AN EĞİTİMİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLARIN ÇÖZÜMÜ, VERİMLİLİK VE KALİTEYİ ATIRMAK  İÇİN YAPILMASI GEREKENLER:

1-Müfredatın ders saatine göre ağır olması(Yüzüne- Ezber -Tecvid )

Çözüm Yolları için görüşler:

a)K.Kerim ders saati bir yada iki saat artırılabilir.(Özellikle 9. Ve 10.sınıfta)

b)10.sınıfta ezber olarak sadece Yasin süresi, yarısı birinci dönem diğer yarısı da ikinci

dönem olmak üzere alınması, 10.sınıftaki diğer ezberlerin alınmaması.

2-Sınıfların Kalabalık olması.

a)K. Kerim dersinde sınıfın 15 yada 20 kişiyi geçmeyecek şekilde bölünmesi. (Ortaokullarda Teknoloji tasarım dersinde olduğu gibi)

b)K .Kerimi iyi olan öğrenciler çok zayıf öğrencilere yardımcı olmaları için ders içinde ve

dışında görevlendirme yapılabilir.

3- Öğrenci seviyelerinin farklı olması(Sınıfların Kalabalık olmasından dolayı zayıf öğrencilerle yeterince ilgilenmek zorlaşmaktadır).

a)Sene başında seviye sınıflarının oluşturulması

b)K .Kerimi iyi olan öğrenciler çok zayıf öğrencilere yardımcı olmaları için ders içinde ve

dışında görevlendirme yapılabilir.

4-Toplumdaki geleneksel kuran okuma alışkanlıklarının kırılamaması.( Kuran

eğitiminin yanlış başlaması ve toplumdaki bu yanlışın devam etmesi)

a)Öğrencinin ailesi yada çevreden yanlış öğrenmelerini düzeltmek ilk öğrenen öğrenciye

göre daha zor olup doğru okuma ve mahreçleri çok fazla tekrarlar yapılarak düzeltilebilir.

b)K. Kerimin en önemli öğrenme metotlarından olan özellikle sema metodu ile öğrenci

yanlışlarını düzeltebilir.

c)Sınıf içerisinde toplu koro sistemi ile de hatalı ve galat okumalar düzeltilebilir.

5-Kuranın manevi ikliminin yeterince öğrenciye yansıtılamaması

a)Sene ve dönem başlarında Kuranı Kerimi öğrenmenin ve öğretmenin önemi ve fazileti ile

ilgili ayet ve hadisler ışığında bilgiler verilebilir. Bu bilgilendirme her ders de yapılması

mümkün olabilir.(Okunan yada ezberi yapılan sure yada ayetlerin manası verilebilir)

b)Yüzüne okunan bölümlerin anlamını öğrenciler okuyup neler anlatıldığını beş-on maddede

özetleyebilirler. Meal ve tefsir çalışmalarında, grup çalışması veya gruba araştırma ödevi de

verilebilir.

c)Kur’an-ı Kerim okumayı ve öğrenmeyi teşvik ve dersi sevdirmek için “Kur’an okumak, öğrenmek

ve bazı sureleri okumakla” ilgili hadisler öğrencilere yazdırılabilir ve açıklaması yapılabilir.

d) Bazı sure ve ayetlerin tefsiri başarılı ve kabiliyetli öğrencilere araştırma ödevi olarak verilebilir.

Kısa ve özlü cümlelerle sınıfta anlatmaları istenebilir.

e) Yüzüne okunan bölümlerin anlamını öğrenciler okuyup neler anlatıldığını beş-on maddede

özetleyebilirler. Meal ve tefsir çalışmalarında, grup çalışması veya gruba araştırma ödevi de

verilebilir.

f)Öğrencilerimizle ara sıra hatim okumaları organize edip sınıfta küçük ikramlarla duasının

yapılması Kur’an-ı Kerim okumaya teşvik için güzel bir etkinlik olacaktır.

g)Derslerde fırsat buldukça Sahabe-i Kiram’ın Kur’an ezberlemesi ve okumasıyla meşhur

olanlarının ve meşhur kıraat imamlarının hayatlarından bahsedilebilir.

 

 

 

6-Her sınıfta teknolojik alt yapının olmaması.

Kur’an-ı Kerim dersinin daha verimli olması için cami, Kur’an Kursu veya İmam Hatip Liselerinde özel bir Kur’an sınıfının olması (Kıraat Laboratuarı) çok güzel olur. Bu sınıfta tecvitlerle ve Kur’an’la ilgili afişler, tablolar, tecvit şeması, Kıraat imamlarının hayatlarının yazılı olduğu tablolar. Kur’an öğrenme, öğretme, okuma ve anlama ile ilgili ayet ve hadisler, Meşhur Kur’an üstad ve karilerinden CD ve kasetlerler gibi ders materyalleri, bilgisayar ve projeksiyon gibi araç ve gereçler bulundurulur. Öğrenciler sınıfa girdiğinde kendilerini Kur’an’ın manevi ikliminde hissederler. Derse daha güzel motive olurlar.

7-İ.H.Liselerinin birçoğunda uygulama camisinin olmaması

a) Bazı dersleri, özellikle de talim ağırlıklı dersleri okul mescidinde veya uygun bir mekanda

öğrencilerin halka halinde bulunduğu koro uygulaması ile işlemek güzel olur.

b) Kur’an kıraatinde öğrencileri toplum huzurunda okumaya alıştırmak ve kürsü tecrübesi

kazandırmak için mescitte, salonda veya sınıfta mikrofonla okumaları organize edilebilir. Bu

etkinlikle öğrenci derse ilgi duyacak, daha çok çalışacak ve daha dikkatli okuyacaktır.

8-Bakanlığın hazırladığı kitapların yanı sıra diğer teknolojik materyallerin yine

bakanlık tarafından hazırlanmaması

a)Bakanlığın Fatih projesi çerçevesinde oluşturulan EBA’ dan faydalanılabilir.

b)Din Öğretimi Genel Müdürlüğünün web sayfasından yararlanılabilir.

c)Din Öğretimi Genel Müdürlüğü K.Kerim derslerinde kullanılabilecek daha fazla program ve

kaynaklara yer verebilir.

9-Okullarda Kuranı Kerim derisini sevdirecek ve özendirecek gezi ve ziyaretlerin olmaması.(Öğretmen ve Öğrencileri birbirine yaklaştıracak ve kaynaştıracak faaliyetlerin olmaması ya da çok az olması)

Görev yaptığımız kuruma ve öğrencilerimizin durumuna göre çevremizde bulunan emekli, görevli veya bu işin ehli hocalarla diyaloga geçip mutlaka öğrencilerimizin özel ders almaları sağlanabilir. Bu anlamda çalışmaları olan ve özel dersler verilen mekanlara da öğrencilerimiz yönlendirilmelidir. Bunun için organizeler yapılmalı, eğitime yardımcı olacak fahri öğreticilere mektupla öğrencinin okuyacağı ve çalışacağı alan bildirilmeli, öğrencilerin çalışmalarını düzgün bir kayıtla öğretmene bildirmeleri sağlanmalıdır. Hatta öğrencilerimizin öğrendiklerini camilerde uygulamaları konusunda yardım istenebilir. Müezzinlik ve yaşı müsaitse imamlık yapmaları konusunda müftülük yoluyla diyaloga geçilip uygulamalar yapmaları istenir. İmamlardan da öğrencilerin her bir görev için derecelendirmeler yapmaları istenir ve bu evraklar öğretmende toplanır. O da öğrencilerinin durumunu takip eder. Bu çalışmada öğrenciler, uygulamanın içinde olduğu için daha iyi yetişirler. Bu çalışmayla öğrencilerimiz okullarını ve yaptıkları görevlerini daha çok seveceklerdir.

10-Aile iletişimin yeterince olmaması. İletişim sağlandığında ailelerde

bilinçlendirilmesi sağlanacaktır.

 

a)Öğrencilerimizle ara sıra hatim okumaları organize edip sınıfta küçük ikramlarla duasının

yapılması yapılan bu etkinliklere velilerde davet edilebilir.

b) Erkek öğrenciler arasında olduğu gibi kız öğrenciler arasında da güzel Kur’an okuma yarışmaları yapılabilir. Yapılan bu etkinliklere velilerin katlımı sağlanarak velilerle iletişim sağlanabilir.

 

 

 

KUR’AN EĞİTİMİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLARIN ÇÖZÜMÜ, VERİMLİLİK VE KALİTEYİ ATIRMAK  İÇİN YAPILMASI GEREKEN DİĞER FALİYET VE ÇALIŞMALAR:

1. Kur’an hocasının defterinde öğrencilerinin listesi olur. Öğrencinin yüzünden ve ezberden her dersteki okuyuşları kaydedilir. Puan verilerek veya özel işaretlerle öğrencilerin durumları not edilir. Bu çalışmayla Kur’an okumadaki gelişim süreci öğretici tarafından gözlemlenmiş olacaktır.

2. Yine fırsat buldukça öğrencilere farklı hafızların örnek okuyuşları dinletilir ve öğrenciler güzel Kur’an okumaya teşvik edilir.

3. Kur’an eğitiminde emeği geçen üstadların veya Kur’an kıraatıyle ülkemizde ve dünyada meşhur olan hocaların ve hafızların hayatlarını anlatan kitap ve CD’lerden istifade edilebilir. Öğrencilerimiz bu kitapları okuyarak ve CD leri izleyerek Kur’an-ı Kerim’e ve öğrenip -öğretmeye daha fazla ilgi göstereceklerdir.

4. Hafız öğrencilerin hafızlığını kuvvetlendirecek çalışmalar yapılır. Bunun için de her hafta en az bir iki cüzden sınav yapılabilir.

5. Görev yaptığımız kuruma ve öğrencilerimizin durumuna göre çevremizde bulunan emekli, görevli veya bu işin ehli hoca efendilerle diyaloga geçip mutlaka öğrencilerimizin özel ders almaları sağlanabilir. Bu anlamda çalışmaları olan ve özel dersler verilen mekanlara da öğrencilerimiz yönlendirilmelidir. Bunun için organizeler yapılmalı, Hatta öğrencilerimizin öğrendiklerini camilerde uygulamaları konusunda yardım istenebilir. Müezzinlik ve yaşı müsaitse imamlık yapmaları konusunda müftülük yoluyla diyaloga geçilip uygulamalar yapmaları istenir. İmamlardan da öğrencilerin her bir görev için derecelendirmeler yapmaları istenir ve bu evraklar öğretmende toplanır. O da öğrencilerinin durumunu takip eder. Bu çalışmada öğrenciler, uygulamanın içinde olduğu için daha iyi yetişirler. Bu çalışmayla öğrencilerimiz okullarını ve yaptıkları görevlerini daha çok seveceklerdir.

6. Kur’an eğitiminde verimliliği artıracak çalışmalardan birisi de öğretici / hoca tarafından dersi  işleniş yöntem ve tekniklerini yazmaktır. Derslerin nasıl işlendiği, hangi öğretim yöntemleriyle nelerin öğretildiği yazılır. Derslerin işlenişi ve etkinliklerle ilgili planlamalar ve akla gelen orijinal çalışmalar kayda geçilir. Uygulamaya konulur. Ders içi uygulamalarımızı kaydetmek ve bizden sonraki meslektaşlarımıza aktarmak Kur’an öğretiminde verimlilik ve kalitenin artmasına katkı sağlayabilir.

7. Kur’an hocalarının derslerin işlenişi ve içeriği üzerine meslektaşlarıyla yapacakları istişareler ve karşılıklı paylaşımlar dersin verimliliğinin artmasına büyük katkı sağlayacaktır. Derslerde kullanılan eğitim materyallerinin ve uygulanan etkinliklerin karşılıklı paylaşımı öğrencinin kalitesini yükseltecektir.

8.Öğrencilerin ilk kuran  öğretiminde sure ezberi yapılırken doğru bir şekilde yapılması geremektedir daha son ra düzeltilmesi çok zor olduğu müzakere edildi.

9.Kur’an öğrenenelerin doğru öğrenebilmesi için iyi bilen bir hocadan ders alması konusu müzakere edildi.

10.Ezberelerin nasıl yapılması konusu üzerinde fikir alışverişi yapıldı.